Ձվի քիմիական բաղադրություն

Ձվի սպիտակուցի բաղադրությունը

Ձվի սպիտակուցը միջինում պարունակում է՝ 85,7% ջուր, 12,7% սպիտակուց, 0,3% ճարպ, 0,7% ածխաջուր, 0,6% հանքային աղեր, գլյուկոզ, ֆերմենտներ։

Ձվի դեղնուցի բաղադրությունը

Դեղնուցը կազմում է ձվի հեղուկ պարունակության մինչև 33% -ը։Դեղնուցի կալորիականությունը 100 գրամի դիմաց 352 կկալ է, ինչը 8 անգամ ավելին է, քան սպիտակուցում ։

Ձվի կճեպի բաղադրությունը

Ձվի կճեպն իր մեջ պարունակում է 90% կալցիում: Բացի կալցիումից, այն նաև պարունակում է շատ այլ կարևոր տարրեր, ինչպիսիք են՝ երկաթը, պղինձը, մանգանը, ցինկը, ֆտորը, քրոմը և մոլիբդենը:

Ձվի մեջ պարունակող վիտամինները

Այնուամենայնիվ, ձուն բնականաբար պարունակում է վիտամին D, նա կարող է օգնել ձեզ բավարարել ձեր վիտամին D- ի ամենօրյա պահանջները:

Ձվի քիմիական և բնական ներկանյութերի տարբերությունը

Ինքնաստուգում

1)Տվե՛ք ջրածին քիմիական տարրի բնութագիրը` ըստ տևյալ պլանի.

ա) քիմիական նշանը,

H

բ) հարաբերական ատոմային զանգվածը,

1

գ) դիրքը պարբերական համակարգում,

1-ին պարբերություն,1-ին խումբ

2)Բնութագրե՛ք ջրածին պարզ նյութը` ըստ հետևյալ պլանի

ա) քիմիական բանաձևը,

Ջրածնի մոլեկուլի բանաձևն է՝ H₂

թ) մոլեկուլի կառուցվածքը,

H-H

գ) հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը,

 հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը՝ 2,016 (կլորացված 2),

դ) մոլային զանգվածը:

2 գ

3)Տիեզերքում ու Երկրագնդի մթնոլորտի վերին րում ո՞ր քիմիական տարրն է ամենատարածվա տրե՛ք ճիշտ պատասխանը

ա) թթվածին,

բ) ազոտ,

գ) ջրածին,

դ) հելիում:

4)Հաշվե՛ք տրված զանգվածներով ջրածին նյութի քանակը (մոլ).

ա)1 գ

1/2=0.5 գրամ մոլ

բ)4 գ

4/2=2 գրամ մոլ

q) 10 գ

10/2=5 գրամ մոլ

Պատ.`ա) 0,5 մոլ H2

բ) 2 մոլ H2

գ) 5 մոլ H2

5)Հաշվե՛ք ջրածին տարրի զանգվածային բաժինը (%) մեթանի CH4 մոլեկուլում

1

Պատ.՝ 25% H:

6)Հաշվե՛ք ջրածնի ատոմների թիվն 9 գ ջրում:

9գ/6,02*10²³*1

Պատ.՝ 6, 2 • 10{23}

7)Գրել ռեակցիաների տեսակները

ա) H2 +CL2= 2HCl միացման

բ)Fe+ 2HCl= Fe Cl2 + H2 տեղակալման

Գ) 2H2O=2H2+O2 քայքայման

Փետրվարի 19-23

Սովորել՝ Թթվածնի քիմիական հատկությունները։

Էջ՝ 97-101

Թթվածինը քիմիապես ակտիվ նյութ է: Այն փոխազդում է պարզ նյութերի հետ՝ ոչ մետաղների և մետաղների, ինչպես նաև` բարդ նյութերի:

Կարևոր է նշել, որ թթվածնի պակասի դեպքում ածխի այրումից առաջանում է խիստ վտանգավոր գազ՝ ածխածնի (II) օքսիդ (CO՝ շմոլ գազ).

2C+O2→2CO↑

Ամենակարևորը թթվածինը նպաստում է այրմանը և շնչառությանը։ Այն մեծ չափով նպաստում է մետալուրգիական գործընթացներին՝ թուջի, պողպատի, ինչպես նաև գունավոր մետաղների (Cu, Zn, Sn, Au) արտադրության համար։ Բժշկության մեջ ծանր հիվանդներին տալիս են թթվածին։ Թթվածին ծախսվում է մետաղների կտրման և եռակցման ժամանակ, սուզանավերում, տիեզերանավերում, ջրի տակ աշխատող մարդկանց համար։

Գործնական աշխատանք

Լաբորատոր փորձ ՝ 1

Լաբորատոր փորձ ՝ 2

Լաբորատոր փորձ ՝ 3

Լաբորատոր փորձ ՝ 4

Լաբորատոր փորձ ՝ 5

Փետրվարի 12-16

Սովորել՝ Թթվածնի ֆիզիկական հատկությունները և ստացումը։

Թթվածինը սովորական պայմաններում անգույն, անհոտ, անհամ գազ է:

Ջրում քիչ է լուծվում, սովորական պայմաններում մեկ լիտր ջրում 30 մլ թթվածին է լուծվում ( 100 ծավալ ջրում՝ 3 ծավալ թթվածին): Ջերմաստիճանը իջեցնելիս լուծելիությունը մեծանում է: Օրինակ՝ 100ծավալ սառցաջրում (0°𝐶) 5 ծավալ թթվածին է լուծվում:

Թթվածնի խտությունը 0°𝐶-ում և 101 կՊա ճնշման պայմաններում 1,43 գ/լ է, օդից ծանր է 1,11 անգամ: Թթվածինը  եռում է −183°𝐶-ում, իսկ պնդանում է  −219°𝐶-ում՝ առաջացնելով բաց երկնագույն բյուրեղներ:

Թթվածնի ստացումը

Առաջին անգամ թթվածին  ստացել են սնդիկի օքսիդի (𝐻𝑔𝑂) քայքայումից:

2𝐻𝑔𝑂=𝑡°2𝐻𝑔+Օ2

Սնդիկի օքսիդ

Արդյունաբերության մեջ թթվածին ստանում են՝

1. Հեղուկ օդից

2. Ջրի էլեկտրոլիզից

2𝐻2Օ=2𝐻2+𝑂2

Լաբորատորիայում հնարավոր է ստանալ թթվածին՝ այդ տարրը պարունակող բարդ նյութերը քայքայելով:

1. Կալիումի պերմանգանատի քայքայումից՝

2𝐾𝑀𝑛𝑂4=𝑡°𝐾2𝑀𝑛𝑂2+𝑀𝑛𝑂4+𝑂2

2.Կալիումի քլորատի քայքայումից՝

2𝐾𝐶𝑙𝑂3=𝑡°,𝑀𝑛𝑂22𝐾𝐶𝑙+3𝑂2

3. Ջրածնի պերօքսիդի քայքայումից՝

2𝐻2𝑂2=2𝐻2𝑂+𝑂2

4. Կալիումի նիտրատի քայքայումից՝

2𝐾𝑁𝑂3=𝑡°2𝐾𝑁𝑂2+𝑂2

Անջատվող թթվածինը հայտնաբերում են առկայծող մարխով՝ այն թթվածնով փորձանոթի մեջ մտցնելիս բռնկվում է:

Փետրվարի 5-9

Նոր թեմա- Թթվածին։

ՀԱՐՑԵՐ, ՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐ

1. Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին.

ա) ո՞րն է թթվածին տարրի քիմիական նշանը,

O

բ) որքա՞ն են թթվածնի հարաբերական ատոմային և մոլային զանգվածները,

Ar(O)=16. Mr(O)=32 գ/մոլ

գ) ո՞րն է թթվածին տարրի կարգաթիվը,

8

դ) քանի՞ էլեկտրոն է առկա թթվածնի ատոմի արտաքին էներգիական մակարդակում,

6

2. Հիմնականում ի՞նչ գործընթացներով է պայմանավորված թթվածնի ծախսը բնության մեջ, և ո՞ր երևույթով է այն վերականգնվում։

Բացի նրանից, որ թթվածինը մտնում է համարյա բոլոր նյութերի կազմում, կենդանի բոլոր օրգանիզմները հնչում են թթվածին, որը կազմում է օդի հիմնական մասը։ Կենդանի օրգանիզմները շնչելով օդ՝ թթվածին, արտաշնչում են CO2 գազ։ բնությամբ մեջ թթվածնի ծախսը վերականգնվում է լուսասինթեզով։

7. Գազային խառնուրդը պարունակում է 2,5 մոլ թթվածին և 3 մոլ օզոն: Որքա՞ն է այդ խառնուրդի զանգվածը (գ):

16×2,5=40
16×3=48
48×3=144
144+40=184

Խմբային աշխատանք

Օգտվելով տվյալներից՝ յուրաքանչյուր աշակերտ պետք է որոշի.

ա) թթվածին տարրի զանգվածն իր օրգանիզմում,

բ) թթվածնի ծավալը դասասենյակում:

Առաջադրանք

Սլաքների օգնությամբ ցույց տվեք թթվածնի շրջապտույտը բնության մեջ.

Հունվարի 29, փետրվարի 2

Նոր թեմա- Նյութի գազային վիճակը։ Ավոգադրոյի օրենքը։

ՀԱՐՑԵՐ, ՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐ

1. Ո՞ր նյութերին է վերաբերում Ավոգադրոյի օրենքը և ինչո՞ւ:

Ավոգդարոյի օրենքը վերաբերվում է գազային նյութերին։ Տարբեր գազերի հավասար ծավալներում արտաքին միատեսակ պայմաններում (ճնշում, ջերմաստիճան) պարունակվում են հավասար թվով մոլեկուլներ:

2. Ի՞նչ գազային նյութեր գիտեք, թվարկեք 5 նյութ, որոնք սովորական պայմաններում գտնվում են գազային վիճակում:

Ազոտ՝ N2(79%), ածխաթթու գազ`CO2(0.03), թթվածին`O2(20%), հելիում՝ He, նեոն՝ Ne, արգոն՝ Ar

3. Ինչո՞ւ ճնշման չափավոր փոփոխությունը հեղուկ և պինդ նյութերի ծավալների վրա գրեթե չի ազդում, մինչդեռ գազային նյութի ծավալը փոփոխվում է՝ ճնշման փոփոխությանը համապատասխան:

Պինդ և հեղուկ նյութերի ծավալները հիմնականում դրանցում գտնվող մոլեկուլների կամ մասնիկների չափսերից, որոնք հպված են միմյանց և փոխազդում են։ Իսկ գազային նյութի ծավալը փոխվում է ճնշման փոփոխությանը համապատասխան, քանի որ ճնշումը մեծացնելիս գազի մոլեկուլների միջև հեռավորությունը փոքրանում է։

4. Ինչպե՞ս կփոխվի շարժվող մխոցի տակ գտնվող գազի ծավալը ջերմաստիճանն իջեցնելիս:
Այս դեպքում գազի ծավալը կփոքրանա։

Խմբային աշխատանք

Հաշվե՛ք ձեր դասասենյակի օդի ծավալն ու զանգվածը՝ ընդունելով M(օդ)= 29գ / մոլ

p(օդ) =1, 29գ / լ : Հաշվե՛ք նաև, թե քանի լիտր թթվածին և թթվածնի քանի մոլեկուլ է բաժին ընկնում յուրաքանչյուր աշակերտին:

Դեկտեմբերի 11-15

Նյութի քիմիական քանակ

Աշխատանքի նպատակն է՝

Ամրապնդել գիտելիքները «Նյութի քիմիական քանակ» թեմայից:

Առաջադրանք 1.

ա) Չափիչ գլանի օգնությամբ վերցրեք 25 մլ ջուր և հաշվե՛ք ջուր նյութի քանակը (մոլ) այդ չափաբաժնում: Ջրի խտությունն ընդունեք 1q/L:

Չափիչ գլանի մոլակի ֆորմուլայով՝ մոլում=հոսանքի ծավալ×խտությունմոլում=հոսանքի ծավալ×խտություն

Ուստի՝ մոլ=հոսանքի ծավալ×խտությունմոլ=հոսանքի  ծավալ×խտություն մոլ=50  մլ×1 մոլ1 լ=0.05  լմոլ=50մլ×1լ1մոլ​=0.05լ մոլ=0.05 լ×1 մոլ/լ=0.05  մոլմոլ=0.05լ×1մոլ/լ=0.05մոլ

Այսպիսին՝ ջուրի նյութի քանակը 0.05 մոլ է:

բ) Հաշվե՛ք մեկ մոլ քանակով ջուր նյութի ծավալը։ Չափիչ գլանի օգնությամբ չափե՛ք ջրի այդ ծավալը։ Հաշվենք մեկ մոլ ջուրի ծավալը։

Չափիչ գլանի օգնությամբ չափված ջրի վազման գույնը՝ վազման  գույն=1 մոլ/լվազման գույն=1մոլ/լ

Հաշվենք մեկ մոլ ջուրի ծավալը՝ ջուրի ծավալ=մոլակի քանակ×նվազման գույնջուրի ծավալ=մոլակի  քանակ×վազման գույն ջուրի ծավալ=1 մոլ×1 մոլ/լ=1  ջուրի ծավալ=1մոլ×1մոլ/լ=1լ

Реклама

about:blank

Այսպիսով, մեկ մոլ ջուրի ծավալը է՝ 1 լիտր: Իսկ կառուցված համալիրը՝ չափիչ գլանով ջրի մոլակը։

գ) Լաբորատոր կշեռքով կշռեք մեկ մոլ գլիցերին և չափիչ գլանի օգնությամբ չափե՛ք նրա ծավալը։ Համեմատե՛ք մեկական մոլ քանակով գլիցերինի և ջրի ծավալները և զանգվածները։

Լաբորատորական կշռով մեկ մոլ գլիցերինի ծավալը կարող է գտնվել հետևյալ՝

Չափիչ գլանի ջրի վազման հատկությունը՝ 1 մոլ/լ1մոլ/լ

Իսկ մեկ մոլ ջրի ծավալը՝ 1 լ1լ

Համեմատենք այդ երեք ծավալները՝

1. Ջրի ծավալը՝ 1 լ1լ
2. Չափիչ գլանի ջրի վազման հատկությունը՝ 1 մոլ/լ1մոլ/լ
3. Գլիցերինի ջրի վազման հատկությունը՝ 1 մոլ

Ուստի, լաբորատորական կշռով մեկ մոլ գլիցերինի ծավալը՝ 1լ։

Հաշվե՛ք մոլեկուլների թիվը մեկ մոլ քանակով ջրում և գլիցերինում:

6.02*10²³:18=301×10²³/900

Հաշվե՛ք գլիցերինի խտությունը՝p (գ/մլ):

Ինքնաստուգում

Ինքնաստուգում

1) Ո՞րն է նյութի քանակի միավորը

Ա) լիտր

Բ)կգ

Գ)մոլ

2)Տարրը գտնվում է երրորդ պարբերության 5-րդ խմբի գլխավոր ենթախմբում։Ո՞րն է այդ տարրը

Ա)ազոտ

Բ) ֆոսֆոր

Գ) այլումին

Դ) Արսեն 

3)Ո՞րն է ածխաթթու գազի բանաձևը

CO₂

4)Որու՞մ է պղնձի զանգվածային բաժինը ամենամեծը 

Ա)Cu0

Բ)CuCl2

Գ)Cu20

Դ)CuSO4

5)Սահմանել քիմիական երևույթ հասկացությունը։ Առաջարկել առնվազն երկու օրինակ։

Քիմիական են անվանում այն երևույթները որոնց ընթանցքում նյութերը փոխարկվում են մեկը մյուսի հետ, այսինքն՝ նոր նյութեր են առաջանում։

Շաքարավազի լուծվելը

6) Ի՞նչ սկզբունքով են կազմվում քիմիական տարրերի նշանները։ Բերել օրինակներ։

7)Գրել։ Կերակրի աղի և շաքարի քիմիական բանաձևը։

Կերեակրի աղ-ΝaCI

Շաքար-C₁₂H₂₂O₁₁

8)Ո՞ր հարկում և ո՞ր բնակարանում է ապրում ածխածին տարրը։

Ածխախին գազը ապրում է 2-րդ հարկի 4-րդ բնակարանում։

9)Որքա՞ն է պրոտոնի լիցքը 

Ա) 0

Բ)+1

Գ)-1

Դ) Z

2)Ո՞ր օրենքի սահմանումն է «քիմիական ռեակցիայում ընդհանուր զանգվածը հավասար է ռեակցիայի հետևանք ընդհանուր զանգվածին».

1. Ավոգադրոյի օրենք
2. բաղադրության հաստատունության օրենք
3. զանգվածի պահպանման օրենք

3)Ինչպե՞ս է կոչվում այն թիվը, որը դրվում է ռեակցիայի հավասարման մեր քիմիական բանաձևերից առաջ,

1. ինդեքս

2.զանգված

3. գործակից
4. հարաբերական մոլեկուլային զանգված

4)Հետևյալ ռեակցիաներից ո՞րն է միացման ռեակցիաի հավասարում,

1. Pb+S PbS
2. 2HgO= 2Hg + O2

3, CaCOg = CaO + CO,

5)Հետևյալ քիմիական հավասարման մեջ ո՞ր նյութն է ծածկագրված հարցական նշանի տակ,

2Mg +Օ = 2MgO

1. Տեղադրեք գործակիցները, նշե՛ք յուրաքանչյուր ռեակցիայի տեսակն ըստ մոլեկուլների թվի փոփոխության և ջերմէֆեկտի.

ա.H₂+O₂=H₂O+464կՋ
2H₂ + O₂ = 2H₂O + 464
բ. CaCO₃= CaO +CO₂-177կՋ
CaCO₃ = CaO + CO₂ — 177
գ. Fe +O₂=Fe₃O₄+1117կՋ
3Fe + 2O₂ = Fe₃O₄ + 1117
դ. HgO=Hg+O₂-182կՋ
2HgO = 2Hg + O₂ — 182

2. Առաջարկեք այնպիսի քիմիական ռեակցիայի օրինակ, որն ընթանում է տաքացման պայմաններում:

Տաքացման պայմաններում քիմիական ռեակցիա է այրումը, օրինակ՝ լուցկու այրում, մագնեզիումի այրում:

3. Առաջարկեք քիմիական ռեակցիաների 3 օրինակ, որոնք ընթանում են սենյակային ջերմաստիճանում։

Սենյակային ջերմաստիճանում քիմիական ռեակցիաների օրինակներ են՝ երկաթի ժանգոտումը, կաթի թթվելը, հացի բորբոսնելը, ձվի նեխելը:

4. Ի՞նչ միավորներով է արտահայտվում քիմիական ռեակցիայի ջերմէֆեկտը:

Ջերմային էֆեկտը, սովորաբար արտահայտվում է կջ-ներով կամ կկալ-ներով և որոշվում է նյութերի, ռեակցիայի ստեքիոմետրիային համապատասխանող, մոլային քանակներով։

5. Ո՞ր պնդումն է ճիշտ քիմիական ռեակցիային ուղեկցող ջերմային էներգիայի վերաբերյալ.

ա) միայն անջատվում է

բ) միայն կլանվում է

գ) հաստատուն մեծություն է

դ) կարող է և՛ անջատվել, և՛ կլանվել

1. Անվանե՛ք որեւէ մարմին, որը կարելի է պատրաստել տարբեր նյութերից:
2. Ապակուց պատրաստված բաժակը նյո՞ւթ է, թե՞ մարմին:

Մարմին

1. Հետեւյալ շարքից առանձնացրե՛ք մարմինների եւ նյութերի անունները՝
   ջերմաչափ, ջուր, պարաֆին, մոմ, պղինձ, մատանի, պոլիէթիլեն,
   ապարանջան, արծաթ, սեղան, փայտ, դանակ, երկաթ, ալյումին:

Մարմիններ-ջերմաչափ, մոմ, մատանի, պոլիքթիլեն, ապարանջան, սեղան, դանակ։

Նյութեր-պարաֆին, ջուր, պղինձ, արծաթ, փայթ, երկաթ, ալյումին։

4. Լրացրե՛ք բաց թողած նյութերի անունները.

ա)պղինձե լար բ) երկաթյա պատառաքաղ գ) կաշվից գնդակ

դ)ապակուց բաժակ ե) պլասմասե քանոն զ) փայտյա սեղան

5. Բերված երեւույթներից ընտրե՛ք քիմիական ռեակցիաները: Ի՞նչ հատկանիշներից ելնելով կարող եք ասել, որ ընտրվածները քիմիական ռեակցիաներ են.
ա) կաղամբի թթվելը, բ) սառույցի հալվելը, գ) արեւի լուսարձակելը, դ) եր­կաթե ձողի ժանգոտվելը, ե) ջրի եռալը, զ) շաքարի լուծվելը ջրում:

1. Բերե՛ք հեղուկ և պինդ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:
2. Բերե՛ք գազային, հեղուկ և պինդ ոչ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:

3. Պարբերական աղյուսակից դո՛ւրս գրեք բոլոր այն տարրերի քիմիական նշանները, որոնց լարիներեն անվանումների սկզբնարառը H է: Գրե՛ք նաև` այդ տարրերի հայերեն անվանումներն ու հարաբերական ատոմային զանգվածները։

H-ջրածին

H₂O-ջուր

4. Պարբերական աղյուսակի կարճ (առաջին երեք) պարբերություններից դո՛ւրս գրեք բոլոր այն տարրերի քիմիական նշանները, որոնց հայերեն անվանումների սկզբնարառն Ա է: Գրե՛ք նաև` այդ տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները։

5.Հետևյալ քիմիական տարրերից երկու սյունակով դո՛ւր գրեք մետաղներն ու ոչ մետաղները.

ծծումբ, երկաթ, ալյումին, ջրածին, նատրիում, սնդիկ,ֆոսֆոր, բրոմ։

Մետաղական-երկաթ, ալյումին, նատրիում, սնդիկ։

Ոչ մետաղական-Ջրածին, ֆոսֆոր, ծծումբ, բրոմ։

Նոյեմբերի 20-24

Սովորել էջ՝ 47-51

ՀԱՐՑԵՐ, ՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐ

1. Տեղադրեք գործակիցները, նշե՛ք յուրաքանչյուր ռեակցիայի տեսակն ըստ մոլեկուլների թվի փոփոխության և ջերմէֆեկտի.

ա.H₂+O₂=H₂O+464կՋ
2H₂ + O₂ = 2H₂O + 464
բ. CaCO₃= CaO +CO₂-177կՋ
CaCO₃ = CaO + CO₂ — 177
գ. Fe +O₂=Fe₃O₄+1117կՋ
3Fe + 2O₂ = Fe₃O₄ + 1117
դ. HgO=Hg+O₂-182կՋ
2HgO = 2Hg + O₂ — 182

2. Առաջարկեք այնպիսի քիմիական ռեակցիայի օրինակ, որն ընթանում է տաքացման պայմաններում:

Տաքացման պայմաններում քիմիական ռեակցիա է այրումը, օրինակ՝ լուցկու այրում, մագնեզիումի այրում:

3. Առաջարկեք քիմիական ռեակցիաների 3 օրինակ, որոնք ընթանում են սենյակային ջերմաստիճանում։

Սենյակային ջերմաստիճանում քիմիական ռեակցիաների օրինակներ են՝ երկաթի ժանգոտումը, կաթի թթվելը, հացի բորբոսնելը, ձվի նեխելը:

4. Ի՞նչ միավորներով է արտահայտվում քիմիական ռեակցիայի ջերմէֆեկտը:

Ջերմային էֆեկտը, սովորաբար արտահայտվում է կջ-ներով կամ կկալ-ներով և որոշվում է նյութերի, ռեակցիայի ստեքիոմետրիային համապատասխանող, մոլային քանակներով։

5. Ո՞ր պնդումն է ճիշտ քիմիական ռեակցիային ուղեկցող ջերմային էներգիայի վերաբերյալ.

ա) միայն անջատվում է

բ) միայն կլանվում է

գ) հաստատուն մեծություն է

դ) կարող է և՛ անջատվել, և՛ կլանվել

ա) ջրի կտրուկ սառելը
բ) թուղտը վառվելը
գ) մոմի այրվելը
դ) ձվի նեխելը

6. Որքա՞ն ջերմություն (կՋ) կանջատվի 3,6 գ մագնեզիումն այրելիս, եթե մագնեզիումի այրման ջերմաքիմիական հավասարումն է. 2Mg() + O2(q) = 2MgO(ų) + 1200 42

Նոյեմբերի 13-17

Սովորել էջ՝ 36-40

Թեմա- Քիմիական ռեակցիաներ և հավասարումներ

Դիտել ՝ https://youtu.be/IgwTmmQWzdY?si=gjRGM9p6Bz_bOURr

Քիմիական ռեակցիաների ընթացքում նյութերը փոխարկվում են մեկը մյուսին և ռեակցիային մասնակցող նյութերից նոր նյութեր են առաջանում:

Քիմիական ռեակցիաները պայմանականորեն կարելի է պատկերել այսպես կոչված քիմիական հավասարումների օգնությամբ:

Քիմիական հավասարումը  ռեակցիայի պայմանական գրառումն է քիմիական բանաձևերի և հատուկ նշանների օգնությամբ:

Քիմիական հավասարում կազմելու քայլաշարը

1. Պարզել, թե ի՞նչ նյութեր են մասնակցում ռեակցիային և կանխատեսել, թե ի՞նչ նյութեր (վերջանյութեր կամ արգասիքներ) կարելի է ստանալ սկզբնական նյութերից (ելանյութերից):

2. Որոշել ելանյութերի և վերջանյութերի քիմիական բանաձևերը:

3. Կազմել քիմիական ռեակցիայի ուրվագիրը:

Քիմիական հավասարումը կազմված է երկու մասից՝ ձախ և աջ:

Ելանյութերի բանաձևերը գրվում են հավասարման ձախ, իսկ վերջանյութերի բանաձևերը՝ աջ կողմում: Եթե վերցրած կամ ստացված նյութերի թիվը մեկից ավելի է, ապա այդ նյութերի բանաձևերի միջև գումարման + նշան է դրվում: Ելանյութերի և վերջանյութերի բանաձևերի միջև տեղադրվում է դեպի աջ ուղղված սլաք (→):

4. Հավասարեցնել ռեակցիայի հավասարման աջ և ձախ մասերը.

Հաշվի առնելով, որ ռեակցիայի արգասիքների մոլեկուլները առաջանում են հենց նույն տարրերի ատոմներից, որոնցից կազմված են ելանյութերը, ինչպես նաև զանգվածի պահպանման օրենքը, որի համաձայն՝ ելանյութերի զանգվածների գումարը հավասար է վերջանյութերի զանգվածների գումարին,  հավասարման աջ և ձախ մասերում գործակիցների օգնությամբ հավասարեցնում ենք յուրաքանչյուր քիմիական տարրի ատոմների թիվը և սլաքը փոխարինում ենք հավասարման (=) նշանով:

Գործակիցը թիվ է,՝որը ռեակցիայի հավասարման մեջ դրվում է քիմիական բանաձևից առաջ և ցույց է տալիս տվյալ բանաձևին համապատասխանող նյութի քանակը (1 թիվը որպես գործակից չի գրվում):